معرفی زنبور (Gelis caudator (Hym.: Ichneomonidae پارازیتوئید پروانه بذرخوار ارس برای اولین بار از ایران

در بررسی‌هایی که بمنظور شناسایی بذرخوارهای درخت ارس (Juniperus excelsa) طی سالهای 87-1384 در استان قزوین انجام شد، یک گونه زنبور پارازیتوئید از روی شفیره‌های پروانه بذرخوار Argyresthia sp. (Lep.: Yponomeutidae) جمع‌آوری و با نام Gelis caudator Horstmann, 1986 شناسایی گردید. این زنبور در گروه گونه‌ای cinctus قرار داشته و متعلق به زیر‌خانواده Cryptinae می‌باشد. این گونه برای اولین بار توسط Horstmann (1986) و بر اساس نمونه‌های ماده توصیف گردید. او به مرور به گونه‌های جنس Gelis در غرب پاله‌آرکتیک پرداخته و کلیدی را برای ماده‌های بال کوتاه و بال بلند که شامل 34 گونه می‌باشد، تهیه کرده و از خصوصیاتی همچون داشتن 2 نوار مشخص رنگی در بال جلو که گاهی در بالای سلول رادیال رنگ محو شده و باعث تقسیم باند بزرگ به 2 باند شده است، در کلید برای تفکیک گونه استفاده نمود (Horstmann, 1986). نرها بعداً توسط Schwarz (1994) با مرور گونه‌های جنس Gelis در اروپا توصیف گردید. او به تعریف مجدد گروه گونه‌ای cinctus پرداخته و با قرار‌دادن گونه یادشده در گروه cinctus اطلاعاتی در مورد رفتار و زیستگاه‌های آن ارائه نمود و کلید جدیدی را برای گونه‌های جنس Gelis بال کوتاه در اروپا تهیه کرد (Schwarz, 1994). از این زیر‌خانواده تا کنون 27 گونه متعلق به 13 جنس از ایران گزارش گردیده است (Masnadi-Yazdinejad & Jussila, 2008). این گونه از کشورهای آلمان، اطریش، لهستان و انگلستان گزارش گردیده و بنا بر آخرین کاتالوگ خانواده (Yu et al., 2005) این اولین گزارش از گونه یادشده از ایران است. برخی مشخصات مهم این گونه به‌شرح زیر است: موهای بدن سفید، شاخک 28-25 بندی، طول بند سوم 2/3 تا 7/3 برابر عرض آن،Tylus  در بندهای 11 تا 13، سر مات و با نقاط نامشخص، بدن مخصوصاً پیشانی مضرس، کلیپئوس درخشان، ران پای عقب 6/4 تا 5 برابر پهنا. نمونه مورد مطالعه: 20 نمونه ماده (8 نمونه در کلکسیون دکتر Schwarz، مابقی نمونه‌ها در کلکسیون مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی قزوین)، جمع‌آوری شده زیر پوستک درخت ارس و پرورش از شفیره پروانه Argyresthia sp.، ارتفاع 1266 متر، 49˚ 18' E 36˚ 33' N، 21/9/86، جمع‌آوری‌کنندگان: علی زرنگار و بابک قرالی.